Skip to main content
< ar ais go TG4.ie

Gradam Ceoil TG4

Fintan Vallely – Gradam Saoil

Athfhriotal

Fear na feadóige móire, údar, cumadóir amhrán agus oideoir is ea Fintan Vallely a rugadh faoin tuath i gContae Ard Mhacha sa bhliain 1949. Tá sé ag seinm na feadóige stáin, na feadóige móire agus na píbe uilleann ó bhí sé ina dhéagóir agus tá roinnt albam taifeadta aige, ina measc Fintan Vallely – Traditional Irish Flute Music (1979), The Starry Lane to Monaghan (1992), agus Merrijig Creek (2021). Tá camchuairt tugtha aige ar fud na hÉireann, na hEorpa, Mheiriceá Thuaidh, na hÁise agus na hAstráile.

D’fhoilsigh sé an chéad leabhar teagaisc don fheadóg mhór Timber – The Flute Tutor sa bhliain 1986. Chuaigh sé ar aghaidh ansin le staidéar a dhéanamh ar an eitnicheoleolaíocht in Ollscoil na Banríona, Béal Feirste agus bhí sé ina chomhfhreagraí agus léirmheastóir ar an gceol traidisiúnta don Irish Times agus don Sunday Tribune idir na blianta 1994-99. Sa bhliain 1999 rinne sé eagarthóireacht ar an Companion to Irish Traditional Music —ciclipéid A–Z ar cheol traidisiúnta na hÉireann a raibh baint ag níos mó ná 200 scríbhneoir léi. Foilsíodh an dara heagrán sa bhliain 2011 agus foilseoidh Cork University Press an tríú heagrán.

Tá go leor saothar foilsithe aige lena n-áirítear beathaisnéisí agus ailt, caibidlí agus léirmheasanna acadúla irisí. D’eagraigh sé comhdhálacha móra faoin gceol traidisiúnta lena n-áirítear Crosbhealach an Cheoil sa bhliain 1996 le Liz Doherty, Hammy Hamilton, Eithne Vallely agus Cormac Breathnach.

Is léachtóir le ceol traidisiúnta na hÉireann é agus theagasc sé ag Ollscoil na hÉireann, Má Nuad, Ollscoil Uladh, Coláiste na Tríonóide, Baile Átha Cliath, Institiúid Teicneolaíochta Dhún Dealgan, Ollscoil na Banríona i mBéal Feirste agus Ollscoil Newcastle. Sa bhliain 2012 d’fhorbair sé Compánach, léiriú ceolchoirme closamhairc ar a leabhar Companion ina ndeachaigh sé ar chamchuairt idirnáisiúnta le ceoltóirí lena n-áirítear an fidléir Gerry O’Connor, an píobaire Tiarnán Ó Duinnchinn, an damhsóir Sibéal Davitt, an t-amhránaí Máire Ní Choilm, an t-amhránaí agus fidléir Róisín Chambers, an fidléir Liz Doherty, an t-amhránaí Karan Casey agus an damhsóir Emma O’Sullivan. Tá an ceol sin ar CD agus DVD freisin. Múineann sé an fheadóg mhór ag Scoil Samhraidh Willie Clancy i gCo. an Chláir gach bliain agus ag ceardlanna in Éirinn agus thar lear. Cur síos ollmhór ar stair an bhodhráin atá sa leabhar is déanaí atá scríofa aige.